احمد میراحسان تأکید کرد: مقاومت در فرهنگ ایرانی به معنای ایستادگی بر روی حق است و در آثاری مانند شاهنامه و متون قرآنی به این موضوع اشاره شده است.
سید احمد میراحسان، منتقد سینما، در گفتگو با پایگاه خبری جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، درباره مفهوم شناسی مقاومت در جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت به بررسی ابعاد مختلف این پدیده پرداخت.
وی گفت: در فرهنگ قرآنی، مسئله مقاومت به معنای ایستادگی کردن استفاده شده است و مشتقات مختلف آن در قرآن، از جمله در سوره فاتحه که به صراط مستقیم اشاره دارد، وجود دارد. این ایستادگی در قرآن، ایستادگی بر روی امر حق تلقی میشود نه موضوع ناحق. همانطور که در بسیاری از روایات نیز بر موضوع مقاومت و استقامت بر عترت اشاره شده است.
این منتقد سینما افزود: در فرهنگ کهن و باستانی ایران نیز این موضوع بسیار مهم است. ایران، به عنوان هستی پلگونهای که شرق و غرب را به هم متصل میکند، همواره مورد تهاجم باطل بوده است. یکی از بنیادهای هستی ایرانی که در شاهنامه نیز به آن توجه شده است، موضوع یکتاپرستی است که از کهنترین زمانها در قالب جهان اهورایی برای ایرانیان مطرح بوده است.
وی ادامه داد: ایران همواره وجه متصل به عالم غیب را داشته است و در رابطه با مسئله حکومت، قبل از روبرو شدن با ولایت فقیه در اسلام، در جهان ایرانی با نگاه یکتاپرستانه، دو نوع حکومت تصویر میشود: حکومت اهورایی و حکومت اهریمنی که در شاهنامه به شکل فریدون در برابر ضحاک نمایان میشود. حکومت اهورایی در ایران باستان با نشانه فره ایزدی نشان داده میشود که در فرهنگ اسلام و شیعی، آن را به شکل نور ولایت داریم و ریشههای سخن حضرت رسول(ص) که اگر علم در ثریا باشد قوم سلمان به آن دست پیدا میکند، نیز به همین معرفت ایرانیان به حقیقت هستی برمیگردد.
میراحسان اظهار داشت: دومین بنیاد هستی ایرانی، بحث آبادانی در مقابل ویرانگری است. در هر دوی این موضوعات با جنگ حق و باطل و مقاومت در برابر باطل روبرو هستیم حتی پیش از اسلام. مثلاً تمدن ایرانی با تهاجم ویرانگر آشور در گذشته روبرو بوده است یا با مسئله حفظ دین توحیدی و ابراهیمی که در آن زمان دین حضرت موسی بود، روبرو بود که ایشان تحت فشار بود و تلاش برای آزادسازی مومنان آن دین توسط کوروش صورت گرفت.
وی ادامه داد: بنابراین باید گفت این امر مقاومت برای ما یک فرهنگ است قبل از اینکه یک امر سیاسی باشد و نوعی از وجود داشتن و هستندگی و باشندگی ایرانی است. به همین دلیل است که ایرانی به آسانی مقاومت میکند. اگر جشنواره مقاومت ادراک خود از مقاومت را بر این نگاه قرار دهد، دید وسیعی پیدا میکند که بسیار فراتر از جنگ نظامی یا مبارزه سیاسی است، البته آن هم در جای خود مهم است.
این منتقد سینما افزود: برای جشنواره مقاومت نیز باید از هستیشناسی مقاومت شروع کرد که ارتباط مستقیم با عبد خدا بودن و اقامه حق دارد. این همان است که وقتی در قرآن در مورد نماز صحبت میشود، قرآن نمیگوید که نماز بخوانید بلکه میفرماید که نماز را اقامه کنید و بر حق استقامت کنید. نماز فقط زبانی نیست و بلکه همه وجود انسان باید استقامت باشد و در عمل صالح، اخلاق و اندیشه، استقامت بورزد. این ادراک از مقاومت به ما قدرت بسیار زیادی در حوزه هنر و فرهنگ میدهد که امروز به نام جنگ نرم یاد میشود. بنابراین مقاومت اول، در عرصه سیاسی نظامی است که محصول انقلاب اسلامی است و البته هنوز در این عرصه هم ادای دین کامل نشده است. دوم مقاومت در مفهوم کلی و درک هستیشناسانه آن است که باید مشخص کنیم این امر کلی چگونه باید منتهی به تولید آثار هنری و فیلمهای مختلف شود.
میراحسان تاکید کرد: باید فرهنگ مقاومت را به ایران باستان بکشانیم و با رجوع به کتابهایی مانند شاهنامه که درونمایه آن دفاع از ولایت است، اسطورههایی مانند تقابل فریدون و ضحاک که نمونههای شکوهمند مقاومت هستند را به درون فیلمنامهها بیاوریم. در حالی که کشورهایی مانند کره جنوبی برای خود تاریخ جعلی درست میکنند و آن را تبدیل به سریالهایی که فروش جهانی دارند میکنند، ما که جذابترین روایتهای دراماتیک را در درون تاریخ خود داریم باید از آن استفاده کنیم.